Op school niet gezien, op straat gewaardeerd: hoe jongeren in de criminaliteit belanden (én er weer uit kunnen komen)
Denzel is pas 12 jaar als hij voor het eerst in een politiecel zit. Eerst lijkt het nog stoer: hangen met oudere jongens uit de buurt, kattenkwaad uithalen, een scooter stelen. Maar wat klein begint, groeit snel uit tot iets groters. Op zijn 19e zit hij weer vast, dit keer voor twee jaar. Hoe raken jongeren betrokken bij criminaliteit? En belangrijker: hoe komen ze er weer uit?
Hoe raken jongeren betrokken bij criminaliteit?
Eén op de zeven jongeren wordt wel eens benaderd voor een criminele klus, vaak door iemand uit hun eigen omgeving, zoals een vriend of buurjongen. Soms gebeurt het via social media, waar een vage bekende vraagt of ze snel en makkelijk geld willen verdienen. De gevolgen kunnen ze vaak moeilijk overzien.
Het lijkt misschien eerst onschuldig: vapes verkopen aan vrienden, spullen halen bij een bouwmarkt, een huis in de gaten houden. Maar de opdrachten worden steeds groter en gevaarlijker. Drugs dealen, een overval plegen, of misschien zelfs een explosief plaatsen. Weiger je? Dan kun je rekenen op bedreigingen.
Als je gepakt wordt voor de productie of handel in harddrugs, kun je een gevangenisstraf krijgen van 6 maanden tot 12 jaar. Om zelf buiten beeld te blijven van de politie, zetten criminelen jongeren in die de meest risicovolle opdrachten voor hen uitvoeren. Ze zoeken vaak bewust naar jongeren die het thuis of op school moeilijk hebben en die verlangen naar geld en waardering. Soms zetten zij hen onder druk om delicten te plegen en een deel van de opbrengsten af te staan. Dat heet criminele uitbuiting.
Soms zetten criminelen jongeren onder druk om delicten te plegen en een deel van de opbrengsten af te staan. Dat heet criminele uitbuiting.
“Ik dacht dat ik snel geld verdiende, maar ik verloor alles”
Denzel groeit op als jongste kind in een groot gezin. Vanaf groep 6 krijgt hij te maken met hulpverleners, maar niemand luistert écht naar hem. Zijn oudere broers en de jongens uit de wijk doen dat wel – of zo lijkt het. Zij houden zich bezig met drugshandel en andere criminaliteit. Om zich te bewijzen en snel geld te verdienen, volgt Denzel hun pad.
Die beslissing komt hem duur te staan. In Dealbreakers: de podcast vertelt hij welke ‘prijs’ hij heeft betaald. De gevangenisstraf kost hem meer dan zijn vrijheid. Hij mist zijn vrienden, zijn familie, verjaardagen – alles wat er echt toe doet. Zijn moeder en zusje barsten elke keer in tranen uit als hij ze spreekt. Dan verliest hij ook nog zijn broer, die ook in het criminele circuit zat.
Denzel beseft door gesprekken in detentie dat hij niet zo verder wil. Hij besluit zijn leven drastisch om te gooien. Na zijn vrijlating gaat hij aan de slag als ervaringsdeskundige expert bij Young Perspectives, een stichting die jongeren helpt in en na hun tijd in jeugddetentie. Hij start ook een eigen onderneming en wordt vader van een zoontje – zijn grote trots.
Uit de criminaliteit stappen? Zo zoek je hulp
Het was voor Denzel moeilijk om uit de criminaliteit te stappen, maar met veel wilskracht, doorzettingsvermogen en hulp van zijn begeleiders is het gelukt. Ben jij betrokken geraakt bij drugs dealen of maak je je zorgen om iemand anders? De stap naar de politie maken is misschien te groot. Maar weet dat jij kunt iets veranderen – in je eigen leven of het leven van een ander. Er zijn veilige, anonieme manieren om je verhaal te doen.
- Bij Keerpunt kun je elke dag veilig praten met chatmedewerkers. Ze luisteren, geven informatie en helpen je als je dat wilt.
- Word je online onder druk gezet? Bijvoorbeeld door een challenge waar je aan mee moet doen, of een bedreigend filmpje? Je kunt chatten, mailen of bellen met meldknop.nl of helpwanted.nl.
- Wil je een melding maken bij de politie, maar anoniem blijven? Dat kan bij Meld Misdaad Anoniem via meldmisdaadanoniem.nl of telefonisch op 0800-7000.
